Liaise Advocaten logo
4 min Leestijd

Deepfakes: Wat zijn het?

Deepfakes zijn niet meer dan bewerkte beelden of geluidsfragmenten met de nadrukkelijke bedoeling om ze voor “echte” beelden of geluidsfragmenten door te laten gaan (tenzij ze natuurlijk – overduidelijk – als grap zijn bedoeld).

Wat zijn deepfakes?

Bewerkt beeld is al zo oud als Rome. Hoofden op standbeelden werden vervangen, soms bijgewerkt om te veranderen en keizer Nerva liet zelfs een reliëf opnieuw uitsnijden en het hoofd van keizer Domitianus vervangen door zijn hoofd (Smarthistory – Rewriting history: damnatio memoriae in ancient Rome). Uit mijn jeugd herinner ik nog de bewerking van foto’s van de leiders van de communistische partij in de Sovjet Unie of in China: de ene dag stond X nog op de foto en de volgende dag was hij – van dezelfde foto – verdwenen. Zo een bewerkte foto van het Politburo was een deepfake avant-la-lettre.

Een van de zogeheten Flavische reliëfs, het hoofd van Domitianus is vervangen door het hoofd van Nerva. Foto van de website Smarthistory.org.

Sovjet deepfake. Bron: geschiedenisbeleven.nl

Deepfakes echter zijn nu veel geraffineerder. Deepfakes worden nu gemaakt met AI en zijn niet van echt te onderscheiden. En dat maakt ze gevaarlijk. Op een aantal manieren zijn deepfakes een probleem. Met AI kan een video worden gemaakt waarin een politicus dingen zegt die hij nooit heeft gezegd of doet die hij nooit heeft gedaan en die een einde van zijn carrière (kunnen) betekenen. Maar met dezelfde technologie kan ook het beeld of de stem van een acteur worden gekopieerd en gebruikt: zonder dat die acteur daarvoor betaald wordt. Tot slot kunnen ook ‘gewone’ Nederlanders slachtoffer worden van deepfake, bijvoorbeeld in de vorm van wraakporno: de voormalige geliefde (en inmiddels de kop van jut) wordt ‘geplakt’ in een pornofilm die vervolgens wordt gepubliceerd op internet.

Deepfakes kunnen tot slot niet alleen levende personen, maar ook overleden personen betreffen.

Rond deepfakes spelen vele rechten en wetten een rol: auteursrecht, portretrecht, naburig recht, bepaalde persona rechten en privacy (AVG) en het leerstuk van de onrechtmatige daad. Deze blog gaat niet over de juridische ins & outs van deepfakes, maar over de (on)mogelijkheden van bestrijding van deepfakes.

Is er wat te doen tegen deepfakes?

Bij de (juridische) bestrijding van deepfakes spelen een aantal factoren een rol die de bestrijding er niet makkelijker op maken.

Je moet natuurlijk allereerst aantonen dat het bewuste beeld, het audio- of videofragment niet echt is, maar bewerkt. Dat zal meestal wel lukken, maar kan onder omstandigheden nogal wat voeten in de aarde hebben.

Dan wil je natuurlijk degene die de deepfake openbaar heeft gemaakt aanpakken: ook dat kan best wel wat problemen opleveren. Wie zit er bijvoorbeeld achter een bepaalde website, een instagramaccount of achter een bepaald e-mailadres? Providers zijn meestal weigerachtig om deze gegevens te verstrekken en dienen via een gerechtelijke procedure daartoe te worden gedwongen. En dan loop je nog de kans dat de openbaarmaker niet in Nederland is gevestigd.

Bijkomend probleem voor het slachtoffer van de deepfake is dat er vaak niet één openbaarmaker is. Op internet en via social media verspreidt zo een deepfake zich in een razend tempo en overal kunnen kopieën zijn opgeslagen.

Als openbaarmaker en maker niet een en dezelfde zijn, wil je behalve de openbaarmaker ook de maker van de deepfake aanpakken. Ook daar kom je soms alleen maar via een gerechtelijke procedure achter.

Inmiddels ben je twee procedures verder en weet je wel wie de openbaarmaker en de maker zijn van de deepfake, maar dan is de verspreiding er van nog niet gestopt. Daarvoor moet je een procedure beginnen tegen deze openbaarmaker en maker om de deepfake te verwijderen en verwijderd te houden. Procedure drie en vier.

Geen fijn verhaal en frustrerend als je slachtoffer bent. Deze blog is eigenlijk dan ook een oproep aan de overheid om zorg te dragen voor behoorlijke wetgeving, nationaal en Europees, zodat slachtoffers van deepfakes zich beter beschermd weten. Een heel belangrijk aspect daarvan is dat internetproviders en platformen op eerste verzoek verplicht zijn om naam en adres gegevens te verstrekken van diegenen die zich verschuilen achter een pseudoniem of fantasienaam. Op die manier kunnen zowel verspreiders van nepnieuws als verspreiders van bijvoorbeeld wraakporno tenminste behoorlijk worden aangepakt.

Hulp nodig? Praat met een van onze experts

  • Alexandra Iedema
  • David Allick
  • Merel Teunissen
  • Jaap Versteeg
  • Roland Wigman
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.

Binnen 1 werkdag antwoord

Neem contact op met een van onze advocaten

  • Alexandra Iedema
  • Merel Teunissen
  • Jaap Versteeg
  • Roland Wigman
  • David Allick

Ik zoek een advocaat voor:

Hoe wil je dat we contact opnemen?

Vul het formulier in en verzend. Bedankt.

Onze advocaten

Onze counsels

  • Merel Teunissen

    Advocaat Liaise Advocaten

    Merel werkt voor cliënten in de cultuur, tech industrie, groot mkb en de mediabranche (met name de film- en televisie). Merel adviseert en procedeert op het gebied van mediarecht, filmrecht, privacyrecht, contractenrecht en intellectueel eigendomsrecht.

    Als advocaat is Merel pragmatisch, betrokken en duidelijk. Merel is een waardevolle sparringpartner voor haar cliënten. Ze denkt juridisch én commercieel strategisch met haar cliënten mee en wijst ze op aandachtspunten voordat er problemen ontstaan. Met veel van haar cliënten werkt ze al jaren samen.

    Nevenactiviteiten
    Naast haar werk als advocaat doceert Merel rechten aan de Nederlandse Amsterdamse Filmacademie en de DAS Graduate School. Merel zit in het bestuur van de Vereniging voor Kunst, Cultuur en Recht en Museum Perron Oost en is lid van de Vereniging voor Auteursrecht, de Vereniging voor Media en Communicatierecht en de Nederlandse Vereniging voor AI- en Robotrecht. Daarnaast wordt Merel regelmatig uitgenodigd als spreker bij uiteenlopende events. Merel geeft ook mediasessies samen met Myrthe van Pelt van agentschap MVP Management, meer informatie over de mediasessies vind je hier.

    Een greep uit Merels recente werkzaamheden

    • Juridische begeleiding van filmproducenten en creatieve producenten bij nationale & internationale (co-)producties - waaronder financieringen, beoordeling van scripts en opinies ten behoeve van de E&O verzekering;
    • Juridische begeleiding van verschillende aanbieders van apps;
    • Begeleiden van en voorkomen van juridische procedures bij onterechte claims binnen het auteursrecht;
    • Procedures tegen verschillende omroepen namens slachtoffers van onrechtmatige perspublicaties.

     

    Liaise Advocaten - Merel Teunissen

  • Alexandra Iedema

    Advocaat Liaise Advocaten

    Alexandra adviseert en procedeert voor cliënten in de cultuur-, muziek- en creatieve sector. Ze werkt onder meer voor artiesten, creatieve professionals, producenten en ondernemers binnen deze branches.

    Haar praktijk richt zich op het beschermen en exploiteren van intellectuele eigendomsrechten – zoals auteursrechten, muziekrechten, merken en modellen – en op het opstellen en beoordelen van contracten en arbeidsrechtelijke kwesties.

    Haar aanpak is erop gericht cliënten echt verder te helpen met adviezen die bruikbaar zijn, goed doordacht en juridisch solide. Daarbij vindt ze het minstens zo belangrijk dat je snapt wat er speelt, welke keuzes je hebt, en wat daarvan de gevolgen zijn.

    Alexandra heeft oog voor nuance, zonder de hoofdlijn uit het oog te verliezen. Ze is altijd op zoek naar hoe iets wél kan. Ze ziet snel waar het wringt, en net zo snel wat er nodig is om verder te kunnen.

    Wat daar juridisch bij komt kijken, is zelden zwart-wit. Het is balanceren tussen bescherming en ruimte, tussen slimme afspraken en werkbare oplossingen. En soms is het gewoon nodig om je positie te verdedigen, scherp en met overtuiging.

    Nevenactiviteiten

    Alexandra doceert het vak recht aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten, bij de Opleiding Productie Podiumkunsten. Verder zit Alexandra in het bestuur van de stichting Stories On Sound en de stichting Buysse & Joosten, is zij kascommissielid van de Vereniging voor Kunst Cultuur Recht en is zij lid van de Vereniging voor Auteursrecht en Young Stedelijk.

    Een greep uit Alexandra’s recente werkzaamheden

    • Opstellen van overeenkomsten in de muziekindustrie, zoals uitgaveovereenkomsten, artiestenovereenkomsten en managementovereenkomsten.

    • Begeleiding van ontslag en reorganisaties in arbeidszaken.

    • Begeleiding bij het veiligstellen van auteursrechten en/of naburige rechten bij inbreuk.

    • Begeleiding bij het bepalen van de rechtspositie bij mogelijke inbreuk op auteursrechten en/of naburige rechten.

    • Opstellen van opdrachtovereenkomsten voor films, theater, televisieproducties en ontwerpen.

    • De rechtspositie bepalen van uitgevers, producers, artiesten, componisten, tekstschrijvers op muziekwerken.

    • Beoordeling van modelrechtinbreuk en een sommatiebrief opstellen.

    • Beoordeling van handelsnaaminbreuk en een sommatiebrief opstellen.

       

    Alexandra Iedema aan het werk

  • Jaap Versteeg

    Advocaat Liaise Advocaten

    Jaap werkt veel voor cliënten in de creatieve industrie (waaronder muziek, televisie/streaming/film, evenementen, theater en kunst). Hij adviseert en procedeert op het gebied van IE-rechten, onrechtmatige perspublicaties, contractenrecht en arbeidsrecht.

    Als advocaat is Jaap helder en betrokken. Hij werkt voor ondernemingen en (culturele) instellingen. Ook begeleidt Jaap mediatalent, waaronder presentatoren, musici, schrijvers, componisten en andere creatieve persoonlijkheden. Hij staat vele van hen al jaren bij in contractonderhandelingen. Hij denkt zowel commercieel, strategisch als juridisch met zijn cliënten mee. Jaap kan als geen ander complexe situaties helder analyseren.

    Nevenactiviteiten

    Jaap is lid van de Vereniging voor Auteursrecht, de Vereniging voor Media- en Communicatierecht en de Beneluxvereniging voor Merken- en Modellenrecht.

    Een greep uit Jaaps recente werkzaamheden:

    • Begeleiden van transacties, de koop en verkoop van muziekuitgaverechten, in de muziekindustrie, en het voeren van procedures daarover.

    • Begeleiden van overeenkomsten van bruikleen tussen musea en kunstcollecties; het procederen over kunstwerken.

    • Adviseren bij het tot stand komen van overeenkomsten in de creatieve industrie (waaronder muziek, televisie/streaming/film, evenementen en theater) en het procederen daarover.

    • Begeleiden van reorganisaties en andere arbeidsrechtelijke issues.

    • Adviseren en procederen over onrechtmatige publicaties, waarbij zowel particulieren, bedrijven als instellingen betrokken zijn.

    • Het adviseren en procederen over geschillen met betrekking tot auteursrecht, merkenrecht en handelsnaamrecht.

       

    Jaap Versteeg van Liaise advocaten

  • Roland Wigman

    Advocaat Liaise Advocaten

    Roland weet alles van filmrecht en filmauteursrecht. Na een korte carrière als filmproducent staat hij al ruim 33 jaar filmproducenten, filmfinanciers, filmdistributeurs en makers bij. Zowel nationaal als internationaal.

    Als advocaat kent Roland het hele juridische- en financiële speelveld dat bij een filmproductie speelt op zijn duimpje. Deze brede juridische kennis vertaalt hij naar pragmatisch en duidelijk advies. Roland is een waardevolle sparringpartner voor zijn cliënten. Met vrijwel al zijn cliënten werkt Roland al jaren samen.

    Nevenactiviteiten

    Naast zijn werk als advocaat doceert Roland rechten aan de Nederlandse Amsterdamse Filmacademie en filmrecht aan de Mr. S.K. Martens Academie de specialisatieopleiding voor ervaren juristen. Daarnaast wordt Roland regelmatig uitgenodigd als spreker bij uiteenlopende events op het gebied van filmrecht. Roland is auteur van de boeken ‘Film voor de rechter’ en ‘Boek voor de rechter’ en co-auteur van ‘Transparantie over exploitatiecontracten'.

    Een greep uit Rolands recente werkzaamheden

    • Juridische begeleiding van filmproducenten bij nationale & internationale (co-)producties - waaronder financieringen, coproductiecontracten, verkrijging van rechten, beoordeling van scripts en opinies ten behoeve van de E&O verzekering;
    • Advisering omtrent alle facetten van het auteursrecht in nationale en internationale context en het begeleiden bij en voorkomen, dan wel zo nodig voeren, van juridische procedures bij al dan niet terechte claims met betrekking tot het auteursrecht.

     

    Roland Wigman - advocaat

  • David Allick

    Advocaat Liaise Advocaten

    David is als advocaat gespecialiseerd op het gebied van vastgoed. David adviseert en procedeert voor ontwikkelaar, beleggers, verhuurders/huurders, makelaars en beheerders. Ook in het ondernemingsrecht is hij thuis.

    Hij helpt zijn cliënten met huurrecht en andere vastgoed gerelateerde rechtsgebieden en ondernemingsrecht. Zijn ruime ervaring en brede oriëntatie, gecombineerd met zijn originele geest, geven hem het vertrouwen waar nodig de gebaande paden te verlaten.

    Hij grijpt hard in als dat moet maar zoekt geen ruzie. Hij is in staat plooien glad te strijken en de deal zonder ongelukken te laten landen. En daarbij drukt hij zich helder en ongecompliceerd uit.

    David Allick - advocaat

  • Jetse Sprey

    Legal counsel Liaise Advocaten

    Jetse was jarenlang advocaat en is nu legal counsel, en werkt als zodanig in voorkomende gevallen als adviseur samen met kantoor.

    Hij vindt oplossingen in plaats van problemen en is telkens weer in staat om impasses te doorbreken. Hij zegt wat hij ergens van vindt en niet wat hij denkt dat zijn cliënten willen horen. Hij schrijft scherpe contracten die goed te lezen zijn. Hij heeft veel ervaring met Blockchain en onderneemt daar zelf in. Hij schrijft adviezen die overtuigen. Hij weet veel van intellectueel eigendom, privacy en ondernemingsrecht.

  • Wendela Bierman

    Interim Legal counsel Liaise Advocaten

    Wendela werkt als Interim Legal counsel.

    Wendela heeft van 2004 tot 2014 als advocaat gewerkt bij ons kantoor en heeft daarna bedrijfservaring opgedaan bij onder meer The Walt Disney Company en muziekrechtorganisaties.

    Weer terug bij Liaise advocaten adviseert zij cliënten uit de creatieve industrie (film, muziek, media en cultuur) met name op het gebied van IE-rechten, filmrecht, muziekrecht, mediarecht, ondernemingsrecht en onrechtmatige publicaties.