Auteursrecht en website: waar je op moet letten bij het (laten) ontwikkelen
Als je een website laat ontwikkelen is het belangrijk dat je een aantal zaken goed regelt. Zo blijft het auteursrecht op de broncode, het design, de teksten en alle foto’s rusten bij de websitebouwer, copywriter en fotograaf als je daarover niets afspreekt. Hoe je de auteursrechten met betrekking tot de software regelt lees je hier.
Alle andere zaken waar je aan moet denken bespreek ik in dit artikel.
Design van een website – custom made
Allereerst kan het design van een website auteursrechtelijk beschermd zijn als het origineel is en voldoende creatief. Laat je een website from scratch maken door een designer of designbureau dan kan je er vanuit gaan dat het design auteursrechtelijk is beschermd. Het auteursrecht berust, indien hierover niets is afgesproken, bij de webdesigner of het designbureau. Dat heeft tot gevolg dat je zonder toestemming van de designer of het bureau niets aan het design mag (laten) aanpassen. Concreet betekent dit dat als je een keer verhuist en het adres op de website wil wijzigen of een nieuwe medewerker op de website wil zetten, dit strikt genomen niet zou mogen en dat is zacht gezegd niet praktisch. Daarom is het belangrijk dat het auteursrecht wordt overgedragen of dat je een licentie krijgt.
Overdracht van auteursrechten
Het over laten dragen van de auteursrechten is het meest verstrekkend. Als de auteursrechten op het ontwerp zijn overgedragen mag de designer jouw ontwerp niet nogmaals gebruiken. Auteursrechten kunnen alleen worden overgedragen via een akte: een schriftelijk stuk dat is ondertekend. Denk er bij de akte aan dat je goed opschrijft wat precies wordt overgedragen en wat je daar vervolgens mee kan doen. Alles over een dergelijke akte van overdracht lees je hier.
Daarnaast is het belangrijk dat de designer garandeert dat met het ontwerp geen rechten van derden worden geschonden. Het is daarbij ook verstandig dat de designer een vrijwaring afgeeft tegen eventuele schade, indien het ontwerp inbreuk maakt op rechten van derden. Hiermee voorkom je dat als de ontwerper zich (onbewust) iets te letterlijk heeft laten inspireren door andere websitedesigns, de rechthebbende hiervan bij jou kan aankloppen om zijn schade te verhalen.
Een overdracht is gebruikelijk in het geval dat je een website custom made laat maken. In dat geval draag jij alle kosten voor dat ontwerp en is het ook fair dat alle rechten ook aan jou toekomen. Na de overdracht kan je in principe alles met het website ontwerp doen.
De licentieovereenkomst
Daarnaast is het een optie om een licentieovereenkomst te sluiten. De auteursrechten blijven in zo’n geval bij de designer rusten. Er bestaat verschil tussen een exclusieve en een niet-exclusieve licentie. In het eerste geval ben jij de enige die het design mag gebruiken en in het tweede geval is het de designer toegestaan anderen ook een licentie te verlenen om het design te gebruiken. In de licentieovereenkomst spreek je vervolgens de voorwaarden voor het gebruik af. Belangrijk is dat daarin de volgende dingen in ieder geval helder zijn opgenomen:
- Dat het ontwerp mag worden aangepast;
- De termijn dat het ontwerp gebruikt mag worden (verstandig is een oneindige termijn);
- Eénzelfde garantie en vrijwaring zoals hiervoor onder overdracht is opgenomen;
- In het geval van een niet-exclusieve licentie, aan welke partijen een licentie mag worden verleend, je zou er bijvoorbeeld voor kunnen kiezen om bepaalde branches uit te sluiten.
Een exclusieve-licentie komt het dichtst in de buurt van een overdracht omdat de maker, de designer in dat geval, niemand anders een licentie mag verstrekken. Een niet-exclusieve licentie is gebruikelijk in het geval een website niet custom made gemaakt wordt en bijvoorbeeld gebruik gemaakt wordt van een template. Een niet-exclusieve licentie met betrekking tot het gebruik van een ontwerp zal doorgaans een stuk goedkoper zijn dan een exclusieve-licentie of de overdracht van dat ontwerp.
Gebruik van een template
Vaak wordt voor webdesigns gebruik gemaakt van een theme of template. Schaf je dit zelf aan let dan op de voorwaarden die worden gesteld bij het gebruik van een theme of template. Template aanbieders werken namelijk vaak met verschillende licentiemodellen en er kunnen bijvoorbeeld restricties gesteld worden aan wat je wel en niet mag aanpassen.
Als je niet zelf een template aanschaft maar dit door je designer of websitebouwer laat doen, let er ook dan op wat voor een licentie is aangeschaft. Sommige licentiemodellen staan enkel regulier gebruik toe en mogen niet worden overgedragen (deze zijn vaak goedkoper). Indien de designer of websitebouwer een reguliere licentie afsluit om de kosten te drukken dan zou het kunnen zijn dat jij als websitehouder hierop door de template- aanbieder wordt aangesproken. Het is dus verstandig om ook in dit geval een garantie- en vrijwaringsbepaling, zoals hiervoor aan de orde kwam, op te nemen.
Teksten op de website
Ook bij het inschakelen van een copywriter is het zaak dat alle auteursrechten met betrekking tot de teksten worden overgedragen of dat hiervoor een licentie wordt verleend. Hiervoor geldt hetzelfde als hiervoor besproken voor de webdesigner.
Foto’s op de website
Wat betreft het gebruik van foto’s op websites bestaat nog veel onduidelijkheid. Vaak denken ondernemers dat online foto’s op het wereldwijde web vrij gebruikt mogen worden, bijvoorbeeld in de header van een homepage of ter verfraaiing van een blog. Dit is onjuist. Ook op foto’s die online zijn geplaatst is het auteursrecht onverkort van toepassing en die mogen daarom niet zonder toestemming van de rechthebbende worden gebruikt. Fotografen worden steeds actiever met het opsporen van hun materiaal en vorderen vaak flinke schadevergoedingen (lees meer daarover hier).
Indien je geen zin hebt om zelf de straat op te gaan om kiekjes te schieten dan kan je natuurlijk een fotograaf inschakelen. Let er, net als bij de ingeschakelde webdesigner en copywriter, ook hier op dat de fotograaf zijn auteursrechten overdraagt of een licentie verleent. Indien je gebruik wil maken van stockmateriaal let er dan op dat je de juiste licentie (duur, gebruik etc.) afsluit.
Een andere, minder kostbare, optie is om rechtenvrije foto’s te gebruiken. Een bekend voorbeeld hiervan is Creative Commons. Foto’s met een Creative Commons licentie mogen door derden worden gebruikt terwijl de auteursrechthebbende tegelijkertijd al zijn rechten behoudt en bij de licentie enkele voorwaarde kan stellen. Zo kan de rechthebbende bijvoorbeeld bepalen dat zijn werk niet voor commerciële doeleinden mag worden gebruikt of dat zijn naam altijd moet worden vermeld. Let dus wel even op welke voorwaarden verbonden zijn aan de foto die je op je website wil gebruiken.
